Talkback'te Rotor Var mı?

Selam. Bildiğiniz gibi ben bilgisayar uygulamaları konusunda yazıyorum ama bu yazıda, Android ve benzeri işletim sistemleri ile çalışan aygıtların birçoğunda yerleşik ekran okuyucu olan talkback uygulamasından sözetmek istiyorum.

Ekran okuyucu nedir?

Bilindiği gibi, görme engellilerin bilgisayar ve benzeri aygıtları kullanmasını olanaklı kılan en temel bileşen ekran okuyucudur. Bilgisayarlarda narrator, jaws, nvda, voice over ve orca, mobil aygıtlar ve tv gibi aygıtlarda talkback ve voice over uygulamaları, kullanılan ekran okuyuculara örnek verilebilir.

Kullanılan işletim sistemine göre ayırırsak, windows üzerinde narrator yerleşik ekran okuyucu olarak gelir, ayrıca jaws ve nvda da kullanılan yaygın ekran okuyuculardır.

Linux dağıtımlarının çoğunda orca adlı ekran okuyucu kullanılır.

Apple işletim sistemlerindeki yerleşik ekran okuyucu ise voice over adını taşır.

Aynı şekilde, Android tabanlı aygıtlarda da talkback adlı bir ekran okuyucu vardır. Windows, linux ve Android sistemlere farklı ekran okuyucular kurulup kullanılabilir.

Ekran okuyucular, uygulama arayüzlerindeki çeşitli nesneleri, ekran okuyucunun çeşitli özelliklerrini ve aygıtın çeşitli ayarlarını daha kolay kullanabilmek için bazı özel parmak hareketleri ile çalıştırılabilen komutlara sahiptirler. Bu komutların bazılarını daha kolay kullanabilmek ve bunlara her yerden ulaşabilmek için özel bir menü oluşturma fikri, özellikle dokunmatik ekranlı aygıtlarda işimizi çok kolaylaştırıyor. Bu fikri ilk geliştiren  bildiğim kadarıyla voice over oldu. Evet. Voice over kullanıcıları yıllardır rotor adlı bir menü sayesinde, istedikleri her yerden en çok kullandıkları işlevlere kolayca ulaşabiliyor ve bunları kolayca kuullanabiliyorrlar.

Nasıl kullanılıyor?

Bildiğim kadarıyla iki parmağımızı aygıtımızın ekranı üzerine koyup, sanki bir vida çeviriyormuş, ya da bir şişe kapağını döndürerek açıyor veya kapatıyormuşuz gibi ekran üzerinde döndürme hareketi yapıyoruz, buna rotor hareketi deniyor. Bunu her yapışımızda, rotor menüsündeki bir sonraki işlevi hazırlamış oluyoruz. Örneğin karekter karekter okuma veya konuşma hızı. Artık herhangi bir ifadeyi harf harf okumak istediğimizde aşağı veya yukarı süpürme hareketleriyle önceki veya sonraki harfi duyabiliriz. Veya konuşma hızını aynı hareketlerle artırıp azaltabiliriz. Rotora işlev ekleyip kaldırmak içinse sanırım voice over ayarlarından rotor alt başlığına girmemiz gerekiyor.

Pekiyi, Talkback’te rotor var mı?

Evet, Talkback’te de rotora benzeyen bir  özellik var. Adı okuma kontrolleri. Herhangi bir yerde üç parmağımızla yatay veya dikey kaydırma hareketi yaptığımızda veya tek parmağımızla önce aşağı, sonra yukarı; ya da önce yukarı, sonra aşağı kaydırma hareketi yaptığımızda bir önceki veya bir sonraki okuma kontrrolüne geçiş yapmış oluyoruz. Geçiş yaptığımız işlevi kullanmak istediğimizde ise, tek parmakla aşağı yönde veya yukarı yönde hareket ediyoruz.

Okuma kontrollerini yönetme

Okuma kontrollerini yapılandırmak için, ekrana üç parmağımızla dokunarak veya tek parmakla önce aşağı, sonra sağa hareket ederek talkback menüsünü açıyoruz. Menüdden talkback ayarlarrı, hareketleri özelleştir seçeneğini bulup çift dokunuyoruz. Karşımıza gelen listedeki  ögeleri işaretleyerek veya işaretlerihni kaldırarak okuma kontrolleri menüsünü düzenliyoruz.

Talkback’teki okuma kontrollerini dikkatlice özelleştirip kullanmaya alışırsanız, birçok işlevi istediğiniz her an kolayca elinizin altında bulabilirsiniz.

Görüşmek üzere.