SMB

            Sevgiyle merhabalar,

Değerli Bilişim Bülteni Okurları,

Yeni bir içerikle daha birlikte olabilmenin mutluluğuyla, hepinizi saygıyla selamlıyoruz.

Bu yazımızda, Sao Mai Center ekibi tarafından geliştirilen SMB eklentisine ve aynı adlı uygulamasına da göz atacağız.

            Sao Mai Center, Vietnam’da 2001 yılında kurulan ve son zamanlarda adını çok daha fazla duyurmaya başlayan bir vakıftır.

Amaçları arasında.

maddi imkanları bulunmayan körlere bilgisayar, Braille eğitimi,

Ücretsiz erişilebilir uygulamalar ve

Erişilebilir materyaller sağlamak olarak sayılıyor.

Vakıf hakkında ayrıntılı bilgilere:

https://saomaicenter.org/en

Bağlantısından erişilebilir.

            Vakıf, bu amaçları doğrultusunda Sao Mai Braille SMB adlı bir Windows masaüstü tabanlı uygulama geliştirmiş.

Ayrıca, NVDA ile erişilebilir kullanım için de SMB adlı eklentisini de kullanıcılara sunmuş.

Eklenti:

https://nvda.es/files/get.php?file=smb

Bağlantısından indirilebiliyor.

Eklenti, kurulduktan sonra tek başına bir işe yaramıyor.

SMB programını kullanmaya başladığımız zaman ekran okuyucu ile erişilemeyen kısımların sorunsuz okunmasını sağlıyor.

Ayrıca Jaws için de script dosyaları bulunuyor.

            Peki nedir Bu SMB:

SMB (Sao Mai Braille):

Çeşitli biçimlerde ki belgeleri açabilmemize, düzenlememize, Louis Braille Tablolarını kullanarak Braille formatına çevirebilmemize ve çizimleri kabartma cihazlar (Embosser) aracılığı ile kabartılmış baskı alabilmemize imkan veriyor.

Ayrıca, Music XML biçiminde olan notaları açabilmeyi ve Braille notalara çevirebilmeyi sağlıyor.

Bütün bu özellikleri tamamen ücretsiz olarak kullanabiliyoruz.

Desteklenen Belgeler: (*.docx;*.rtf;*.txt;*.htm;*.html;*.smd;*.smb;*.brf;*.bra;*.brl;*.pef)

Müzik çeviri motoru dünya çapında ki Braille nota kullanan Profesyonel kör müzisyenler tarafından denenmeye ve görülen hatalar geliştiricilere sunulmaya devam ediyor.

            Kullanımı:

SMB uygulamasını:

https://saomaicenter.org/en/smsoft/smb

Bağlantısına girerek, f tuşu ile geldiğimiz veya e harfine basarak ta erişebildiğimiz ilgili formu doldurarak indiriyoruz.

Bu Formda:

Your Name: (Adınız),

Your Mail: (E-Posta adresiniz) Geçerli bir adres girilmesi önemli. Nitekim, indirme bağlantısı bu adrese gönderilecek.

Organization Name: (Kuruluş adı) Boş bırakılabilir veya nokta basmak dahi yeterli olur.

Country: (Ülke) Seçim kutusundan yaşadığımız ülkeyi seçiyoruz.

Subscribe to SM News: (SM haber bültenine abone ol) Bu onay kutusunu işaretli hale getiriyoruz.

Installer (EXE setup file) veya

Zip archive (view readme.txt for manual installation) Radyo seçim butonu şeklinde düzenlenmiş bu alandan indirmek istediğimiz türü seçiyoruz.

Son olarak:

Complete the form and download (Formu tamamlayın ve indirin)

Butonuna tıklıyor ve verdiğimiz posta gelen kutumuzu kontrol ediyoruz.

Yeni iletiyi açıyor ve ilgili bağlantıyı kullanarak dosyamızı indiriyoruz.

Alışageldiğimiz kurulum işlemlerini tamamlıyor ve uygulamayı açıyoruz.

İlk açılışta:

NVDA kullanıyorsak, Eklentiyi kurayım mı benzeri bir ingilizce mesaj geliyor.

Evet diyerek onaylıyor ve eklentiyi kuruyoruz.

Jaws kullanıcıları da aynı mesajı Script dosyaları için alıyorlar.

Eğer uygulama sistem dilini algılamayıp ve İngilizce açılırsa:

ALT+L tuşlarına basarak Tools (Araçlar) menüsünü açıyoruz.

Menüden, Options (Seçenekler) ögesini buluyor ve açıyoruz.

Ağaç görünümünde General (Genel) seçeneğinin üzerinde olduğumuzdan emin oluyor ve bir defa sekme tuşuna basıyoruz.

Karşımıza gelen listede, T harfi ile Turkish seçeneğini buluyor ve boşluk çubuğu ile onay kutusunu işaretli hale getiriyoruz.

Son olarak, Sekme tuşu ile Ok (Tamam) düğmesinin üzerine geliyor ve Enter ile onaylıyoruz.

Artık program Türkçe olacaktır.

Şimdi de Türkçe Braille çeviri tablosunu ekleyelim:

Uygulama açıkken, ALT+A tuşlarına basarak Araçlar menüsünü açıyor ve Seçenekler ögesini bulup açıyoruz.

Ağaç görünümünden, Çeviri Tabloları dalının üzerine geliyoruz.

Üç defa sekme basarak çeviri tabloları liste alanına geliyoruz.

T harfi ile Türkçe derece 1 kısaltmasız veya Türkçe derece 2 kısaltmalı tablolarından dilediğimizin üzerinde boşluk çubuğuna basarak onay kutusunu işaretliyoruz.

İstersek ikisini de seçebiliyoruz.

Son olarak Tamam düğmesini buluyor ve Enter ile onaylayarak pencereyi kapatıyoruz.

Artık, desteklenen bir belgeyi CTRL+O tuşlarına basarak açılacak dosya aç iletişim kutusundan bulup açıyor ve Braille biçimine çevirebiliyoruz.

O halde, üç örnek ile çeviri işlemine birlikte bakalım:

            Örnek1: SMB ile istediğimiz metni yazıp çevirme:

Masaüstünde veya başlat menüsünde SMB öğesini buluyor ve uygulamayı açıyoruz.

CTRL+N tuşları ile yeni belge oluşturuyoruz.

İstediğimiz metni yazıyoruz.

“Baharın güzellikleri gönlümüze de dolsun.”

Yazdığımız bu metni seçili hale getiriyoruz.

Araçlar menüsünde bulunan: Çeviri Tabloları alt menüsünden Türkçe derece2 kısaltmalı seçeneğini seçiyoruz.

Bu tablo menünün üçüncü sırasında olduğu için ALT+3 tuşlarına da basarak seçebiliyoruz.

Bu sıralama eklediğimiz tablo sayısına ve sırasına göre değişebiliyor.

Son olarak: CTRL+T tuşlarına basarak metni Braille biçimine çeviriyoruz.

Belge görüntülenmeye hazır diyor ve yeni açılan bir belge içerisinde metnimizi aşağıdaki şekilde Braille olarak gösteriyor:

⠰⠠⠖⠒⠗⠔⠝ ⠛⠵⠰⠇⠰⠑ ⠛⠪⠝⠇⠳⠍⠳⠵⠑ ⠺ ⠙⠕⠇⠘⠮⠲⠰

Dilersek, Dosya menüsündeki Farklı kaydet ile BRF veya BRL olarak kaydedebilir ya da CTRL+S ile SMB biçiminde kaydedebiliriz.

            Örnek2: Altı Tuş ile Braille yazma:

SMB uygulamasını açıyoruz.

CTRL+Shift+N tuşları ile Yeni Braille belgesi oluşturuyoruz.

Klavyemizde bulunan:

F D S-1 2 3 ve J K L-4 5 6 tuşlarını kullanarak Braille daktilo kullanıyormuş gibi metnimizi yazıyoruz.

Çeviri işlemine gerek kalmadan Braille metni elde etmiş oluyoruz.

            Örnek3: Belgeyi açıp Braille biçimine çevirme:

SMB uygulamasını açıyoruz.

CTRL+O tuşlarına basarak dosya açma penceresinden istediğimiz belgeyi açıyoruz.

Gerekiyorsa, düzeltmelerimizi yapıyoruz.

CTRL+A ile bütün metni seçili hale getiriyoruz.

Araçlar menüsündeki Çeviri Tabloları alt menüsünden istediğimiz tabloyu seçiyoruz.

Son olarak, CTRL+T ile metnimizi çeviriyoruz.

            Kıymetli Arkadaşlar,

Braille ekrana veya Braille yazıcıya sahip olan kullanıcılar için ücretsiz bir seçenek olarak tanıtmak istediğimiz bu uygulamanın faydalı olmasını umuyoruz.

Nitekim: Çizim dosyaları, matematik ve müzik eserleri için de kullanılabilen oldukça kapsamlı bir uygulama.

En temel kullanımını birlikte tanımaya çalıştık.

Yeni içeriklerle görüşebilmek umuduyla hepinize erişilebilir günler diliyoruz.

Saygılarımla,

Umut KORKMAZ